1 milyon tonluk gemi söküm kapasitesi ile dünyanın sektöründeki 4. büyük gemi söküm merkezi olan Aliağa, Çin, Hindistan ve Bangladeş'in haksız rekabetine karşı umudunu Ekim ayında Londra'da yapılacak Uluslararası Denizcilik Örgütü toplantısına bağladı.
Toplantıda çevreye duyarlı, işçi güvenliği ve sağlığını gözetmeyen ülkelerin gemi söküm tesislerine bundan böyle gemi gönderilmeme kararı alınmasının gündemde olduğunu belirten Gemi Geri Dönüşüm Sanayicileri Derneği (GEMİSANDER) yöneticisi Nevzat Sarıaslan, “Yakın coğrafyada Aliağa dışında gemi söküm tesisi yok. Beklediğimiz karar çıkarsa, Aliağa'da faaliyet gösteren gemi sökümcüleri rahatlar ve yıllık 1 milyon tonluk söküm kapasitesi ortaya çıkar" dedi.
EN BÜYÜĞÜ GELDİ
Geçtiğimiz yıl 135 bin tonluk söküm gerçekleştiren Aliağa'daki işletmelerin yüzde 10 kapasite ile çalıştığını, bu yılki hedefin 200 bin tonu yakalamak olduğunu ifade eden Sarıaslan, “Gemi bulmakta sıkıntı çekiyoruz. Tonuna 500 dolar verdiğimiz gemiyi Çin, Hindistan ve Bangladeş 150-250 dolar daha fazla fiyat vererek elimizden alıyor. Bu haksız rekabette bile çalışmalarımızı hızla sürdürüyoruz. Örneğin, 31 Temmuz'da söküm için 41 bin 600 tonluk gemi geldi. İtalyan yapımı tanker bugüne kadar söküm için gelen en büyük gemi oldu. Çalışmalar 2 yıl sürecek” dedi.
GERİ KAZANDIRILDI
Gemi geri dönüşümünün kullanılan doğal kaynakları ekonomiye geri kazandıran sektör olduğunu kaydeden Sarıaslan, “1986-2007 arasında büyük miktarda çelik, demir dışı maden ve kullanılabilir makine geri dönüştürüldü. Dönüşüm sonunda 2 milyon ton gemi sacı, 2.5 milyon ton demir hurda ve 58 bin ton demir dışı maden elde edildi" diye konuştu.
EKONOMİYE ÖNEMLİ KATKI SAĞLIYOR
Gemi tamir ve inşasının yanı sıra yat sanayi ve haddeleme tesislerine ahşap ile metal, soğuk hava, zeytin işleme tesisleri ve süt endüstrisi gibi fabrikalara da çeşitli ürünler sunduklarını ifade eden GEMSANDER yöneticisi Nevzat Sarıaslan, "Sektör geri dönüşüm yoluyla ekonomiye önemli katkı sağlıyor. Gerekli destek ve teşvik sağlandığı takdirde bu katkı daha da artacak" diye konuştu.
YILDA 30 MİLYON TON HURDA ÇIKIYOR
Dünyadaki gemilerin toplam ticari yük kapasitesi 700 milyon groston. Her yıl bu gemilerin 30 milyon tonluk kısmı işlev dışı kalmaları nedeniyle hurdaya ayrılmaktadır. Eğer bu "çelik atık" zamanında yok edilmezse, deniz, nehir ve göl kirliliğine yol açabilmektedir.
Gemi Geri Dönüşümünün yapıldığı ülkeler, Amerika, Norveç, Danimarka, Hollanda, Belçika, Polonya, Portekiz, İspanya, Ukrayna, Rusya, Çin, Hindistan, Pakistan, Brezilya, Meksika ve Fransa.
BİRÇOK SORUN VAR
- Alan kiralarının yüzde 400 oranında artması
- Gemi bulmakta yaşanan sıkıntılar nedeniyle boş kalan sahalarda tersane yapılmasına izin verilmesi
- Sökülen gemilerden çıkan makine ve ekipmanların yurtiçine satışında Gümrük Müsteşarlığı'nın değişik tebliğlerinin yarattığı karmaşa karşısında meselenin tek bir tebliğle düzenlenmesi
- Bölgede yaşanan içme suyu sıkıntısının giderilmesi
- AB ve ABD ülkelerinde geri dönüşüm için bekleyen gemilerin ülkemizde sökümü konusunda Çevre ve Orman Bakanlığı'nın ve Denizcilik Müsteşarlığı'nın devreye girmesi
Nihat Delibaşı (Yeni Asır)