Türkiye’de liman yatırımlarının ve genişleme projelerinin master plan yerine fabrikaların ihtiyacına göre yapıldığını kaydeden Denizcilik Müsteşarlığı Deniz Ulaştırması Genel Müdürü Özkan Poyraz, dolayısıyla büyük bölgesel imkanların oluşamadığını dile getirdi.
Sadece TCDD’nin işlettiği 7 limana demiryolu götürüldüğünü belirten Poyraz, “Bu dağınıklığı önlemek için yeniden düzenleme yapılmalı. Ancak Türkiye’de kıyı yönetimi sorunu var. Turizme, balık çiftliklerine, limanlara ayrılan bölgelerin hepsinin yönetimi farklı bakanlık ve kuruluşlara bağlı. Bu nedenle çok fazla yeni liman yapılacak yer yok. Dolayısıyla mevcut limanları etkin ve verimli şekilde kullanmalıyız” dedi.
ÇANDARLI’DA İHALE YAPILACAK
Bu noktada Kuzey Ege’de Çandarlı Liman Projesi’nin önem kazandığını kaydeden Poyraz, “Bir kısmı tersane, büyük bölümü ise liman olarak tasarlanan projenin onay süreçleri bitti, imar planı da bitmek üzere. Proje, Demiryolları, Limanlar ve Havameydanları İnşaatı Genel Müdürlüğü tarafından yap-işlet-devret modeliyle ihaleye çıkarılacak. Buranın önemli bir konteyner limanı olmasının önünde engel yok. Bu liman Avrupa’yla bağlantılı limanlar arasında yer alacak. Yapımı için Avrupa Birliği’nden fon sağlanacak” diye konuştu.
Aliağa Nemrut Koyu’nda yer alan özel sektöre ait iskelelerin çok dağınık olduğunu dile getiren Poyraz, bölgenin sekizde beşinin korumalı ve kapalı olduğuna, bunun da limancılık için önem taşıdığına dikkat çekti.
Poyraz, “Ancak iskeleler demir-çelik fabrikaları tarafından kullanılıyor. Bu limancılığın kollektif ruhuna aykırı. Yapılırken yollar, iskeleler doğru projelendirilmemiş. Burada Ambarlı Limanı modeline uygun bir liman kompleksi oluşturulabilir, İskeleler organize olursa Nemrut’ta büyük konteyner limanı oluşabilir. İskeleler denizciliğin genel hizmetlerini verebilir. Bu konuda kamu kurumları ile toplantı yaptık. Ortak yönlendirme görevini Denizcilik Müsteşarlığı aldı. Öte yandan Nemrut-2 dediğimiz bölgede yeni iskeleler kuruluyor. Burada aynı hataların tekrarlanmamasını istiyoruz. Ege’nin limancılıkta fazla seçeneği yok. İzmir Limanı’nın yanında, kurulacak Çandarlı Limanı ve Nemrut limanlarının iyi çalıştırılması gerekiyor” açıklamasını yaptı.
İzmir’in antik dönemlerden bu yana liman kenti olduğunu, arkeolojik kazıların bu durumu gösterdiğini dile getiren Poyraz, zaman zaman limanın kent içinden kaldırılması gibi önerilerin gündeme geldiğini belirterek, “Kentin yaşaması için liman yerinde durmalı. Öte yandan limanın çevreye uyumlu hale getirilmesi gerekiyor. Bunun yolu limanı tamamen konteyner taşımacılığı için kullanmaktan geçiyor. İzmir denizcilik fırsatlarını ve liman kenti özelliğini kaybetmemeli” dedi.
Çin’in 80 milyon tonluk demir cevheri, kömür gibi hammadde talebi nedeniyle dünyada deniz ticaretinin patladığını kaydeden Poyraz, 2002’den bu yana hem navlun hem gemi fiyatlarının arttığını söyledi.
Bu durumun Türkiye’ye olumlu yansıdığını kaydeden Poyraz, Türkiye’nin 7 milyon 300 bin Dwt’lik filosu olduğunu, dökme yük gemileri yerine konteyner gibi birimleştirilmiş yük gemilerinin öne çıktığını söyledi.
Limancılığın da önemli değişimlere uğradığını belirten Poyraz, Türkiye Denizcilik İşletmeleri’ne ait limanların özelleştirilmesinin tamamlandığını, diğer kamu limanlarının da özelleştirme sürecinin devam ettiğini söyledi.
YÜK MİKTARI HIZLA ARTIYOR
Poyraz, 2003’te römorkaj, demirleme, pilotaj ve fenerlerden alınan ücretlerin azaltılması sonucunda Türkiye’ye gelen gemi sayısı arttığını kaydetti.
Poyraz, “Geçen yıl yaklaşık 3 milyon 800 bin TEU’luk konteyner hareketi oluştu. 240 milyon ton elleçleme yapıldı” diye konuştu.
Türkiye’nin konteyner trafiğinde aktarma ve kabotaj yüklerinin payının yüzde 5’ten az olduğunu da vurgulayan Poyraz, yerel gümrük idareleri uygulamalarından doğan sorunları çözmek için çalışmaların sürdüğünü söyledi.
KİMSEYE ‘HADİ LİMAN YAPIN’ DEMİYORUZ
Denizcilik Müsteşarlığı’nın 16 Şubat 2007’de çıkardığı yönetmeliğin devrim niteliğinde olduğunu kaydeden Özkan Poyraz, bu yönetmelik ile mevcut ve yeni yapılacak limanların işletme izni sürecinden geçeceğini kaydetti.
Poyraz, “Yeni yapılacak yatırımlarda çok sayıda kriter istiyoruz. Kimseye ‘hadi liman yapın kardeşim’ demiyoruz. Verimli çalışacak olanlara izin veriyoruz” dedi.
2010’DA GEMİLER RADAR İLE İZLENECEK
Liman güvenliği ile ilgili önemli çalışmalar yaptıklarını belirten Poyraz, Türk kıyılarının tamamının otomatik tanımlama sistemi ile 24 saat izlendiğini kaydetti.
Bunun gemi trafiğinin güvenliği için önemli olduğunu dile getiren Poyraz, İzmir’de yerel trafik koordinasyon merkezi kuracaklarını, 2010’dan sonra gemileri radarla izleme imkanına kavuşacaklarını söyledi.
Referans