İlk aşamada büyük firmalar için geçerli olacak elektronik defter uygulamasının 5 yıl içinde tüm firmalar için zorunlu hale geleceğini belirten Gelir İdaresi Başkanı Osman Arıoğlu, bu sayede vergideki kayıp ve kaçak oranının azalacağını söyledi.
Maliye Bakanlığı, vergide kayıp kaçak ile mücadele için elektronik ortamda cephesini genişletti. Yürürlüğe giren Genel Tebliğ ile kağıt üzerinde düzenlenip saklama zorunluluğu olan defter ve belgelerin artık elektronik ortamda da tutulmasının önü açıldı. Bu sayede vergi yükümlüleri, defter tutmak zorunda kalmayacakları gibi defterleri noter tasdikine de gerek kalmayacak. Gelir İdaresi Başkan Vekili Osman Arıoğlu, "Elektronik ortamda kayıp kaçak ile ciddi mesafe alıyoruz. Örneğin, elektronik fatura uygulaması ile naylon faturada çok hızlı mesafe aldık. Elektronik defter uygulaması ile de kayıp kaçak oranını daha da aşağılara çekeceğiz" diye konuştu.
Elektronik defter uygulaması birçok tasarrufu da beraberinde getirecek. Bunların başında da kağıt tasarrufu yer alıyor. İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (İSMMMO) Başkanı Yahya Arıkan, "Uygulama ile kağıt tüketimi azalacak. Piyasada milyonlarca vergi faturası dönüyor. Bu sistem sayesinde elektronik ortamda işlemler yapılacağı için milyonlarca kağıt boşa gitmeyecek" dedi. Arıkan aynı şekilde sistem ile birlikte kontrol mekanizmasının da daha sağlıklı işleyeceğini belirtti. Arıkan, "Vergi denetimi için Maliye Bakanlığı elektronik ortamda denetim çalışmaları için çalışmalarını sürdürüyor. Bakanlık bu işi yapacak eleman yetiştiriyor. Bakanlık bu veriler üzerinde denetim yapabilecek" diye konuştu.
'BU SİSTEME ANCAK BÜYÜKLER GEÇEBİLİR'
Elektronik ortamda defter tutabilmek için şirketin yazılım, personel, ciro ve teknolojik alt yapısının Gelir İdaresi'nce uygun görülen şartlarda olması gerekiyor. Bu nedenle uygulama şimdilik büyük ölçekli firmaları kapsıyor. Arıkan, "Tebliği en olumsuz yanı Migros, Tanşaş, Metro gibi çok büyük şirketleri tarif etmesidir. Bir şirketin elektronik defter uygulamasına geçebilmesi için yazılımlarının ve teknolojilerinin çok güçlü olması gerekiyor. Küçük bir firmanın bu şartların altından kalkması mümkün değil. Bu nedenle sistemin büyük bir talep göreceğine inanmıyorum" görüşünü savundu.
Osman Arıoğlu ise uygulamanın maliyetlerinden dolayı ilk aşamada büyük ölçekli firmaları hedeflediklerini ve 'elektronik defter'e geçişi zorunlu kılmadıklarını söyledi. Zaman içinde ve kontrollü şekilde geçiş planladıklarını ifade eden Arıoğlu, "Kademe kademe sistemi hayata geçiriyoruz. Hazırlıklarımız sürüyor. 5 yıla kalmaz sistemi kurar, herkese uygun hale getiririz" dedi.
ELEKTRONİK ORTAMDA KAYIT SİSTEMİNE NASIL GEÇİLECEK
* Gelir İdaresi Başkanlığı'ndan izin alınması gerekiyor. İzin için gerekli şartlar bilanço esasına göre defter tutmak ve gerekli donanımın uygun olması.
* Elektronik defter ve belgelerin değiştirilememesi, bozulamaması, silinememesi, vb. konularda kontrol mekanizmalarının alınması.
* Kayıtların zarar görmesi ve değişiklik hallerini, Gelir İdaresi Başkanlığına 15 gün içinde bildirmesi gerekiyor.
* Vergi Usul Kanunu'nda ve diğer vergi kanunlarında yer alan defter, kayıt ve belgelere ilişkin hükümler elektronik ortam için de geçerli olacak.
* Tebliğ ile belirlenen usul ve esaslara uymadıkları tespit edilenler adına, işledikleri fiile göre Vergi Usul Kanununda yazılı cezalar uygulanacak.
* Elektronik ortamda tutulacak defter ve belge sistemi donanım, yazılım, personel ve diğer açılardan uygun bulunmalıdır.
* Şartları taşıyan mükelleflerle başkanlık arasında bir protokol yapılacak ve uygulama öncesi hazırlık dönemine başlayabilecekleri bildirilecek.
* Hazırlık döneminin mükellef için yeterli olmaması halinde, döneme ilişkin süre uzatılabilecek. Ancak, bu dönem 5 yıldan fazla sürmeyecek.
* Hazırlık dönemi başarılı geçen gerekli izin alabilecek. Protokolden sonra belgeler yalnızca elektronik ortamda tutabilecek.
*Mükellefler, elektronik defter ve belgeleri başkanlığın belirleyeceği dönemlerde DVD-R ’lara kaydedilerek başkanlığa gönderilecek.