Türkiye’de, rafineri kurmak isteyen petrol devleri harekete geçti. Petrol Ofisi (PO) ve Rus Lukoil rafineri kurmak için EPDK’ya başvururken, Çalık Grubu ve KazMunaiGaz da hazırlıklara başladı. En az 8 milyar dolarlık yatırım gerektiren bu rafinerilerin hayata geçirilmesi Türkiye’de, halen 27.6 milyon ton olan yıllık kapasiteyi iki katından fazla artıracak.
TÜRKİYE’de yıllarca Tüpraş eliyle kamu tarafından yürütülen, şu anda da sadece Koç-Shell ortaklığının faaliyet gösterdiği ham petrol işletmeciliğine, yeni şirketler girmeye hazırlanıyor. Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Boru Hattı’nın devreye girmesi, Samsun-Ceyhan Boru Hattı’nın yapımına önümüzdeki yıl başlanacak olmasıyla "enerji koridoru" olacağını ilan eden Türkiye’de, rafineri kurmak isteyen yatırımcılar harekete geçti. İhtiyacının yüzde 70’i Tüpraş tarafından karşılanabildiği için, yıllardır yeni rafineriye ihtiyaç olduğu söylenen Türkiye’de, şu anda bu işe niyetlenen 4 yatırımcı olduğu biliniyor. Düşünülen yatırımların yatırımların gerçekleşmesi halinde tesis sayısı 4’ten 8’ye, kapasite de yıllık 27 milyon tondan 60 milyon tonlara çıkacak. Bu 4 tesis ortalama 2 milyar dolardan en az 8 milyar dolarlık yatırım gerektirecek.
İKİ RAFİNERİ ONAYDA:
BTC boru hattından yılda 50 milyon varil petrolü dünyaya pazarlayacak olan Türkiye’de iki ayrı şirket tarafından rafineri kurulması için EPDK’ya (Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu) başvuru yapıldı. Avusturya’nın petrol ve gaz devi OMV’nin ortak olduğu Petrol Ofisi (PO), rafineri için Ceyhan’ı, Rus petrol devi Lukoil Zonguldak’ı seçerken, Çalık Enerji de Ceyhan’da bir rafineri kurmak için görüşmelere başladı. Türkiye’nin rafine edilmiş ürüne ihtiyacı olduğunu vurgulayan Çalık Enerji İcra Kurulu Başkanı Erdal Çelik, Hindistan petrol şirketi Indian Oil Crop. ve İtalyan ENI ile görüştüklerini açıkladı. Ayrıca Kazakistan’ın ulusal petrol ve doğalgaz şirketi KazMunaiGaz’ın da Türkiye’de rafineri kurmak istediği biliniyor. Bu konuda henüz çalışmalarını sürdüren şirket, yatırım yeri olarak da Karadeniz’i düşünüyor.
KAPASİTE KATLANACAK:
Yapılan açıklamalara göre, Petrol Ofisi’nin Ceyhan’da, Lukoil’in Zonguldak’ta kurmak istediği rafinerilerin kapasitesi yıllık 10 milyon ton olacak. Hindistan petrol şirketi Indian Oil Crop. ve İtalyan ENI ile görüştüklerini açıklayan Çalık Enerji İcra Kurulu Başkanı Erdal Çelik de, Ceyhan’a kurmak istedikleri rafinerinin 10 milyon tondan fazla kapasiteli olacağını belirtti. Bu üç rafinerinin bu kapasitelerle hayata geçirilmesi, Türkiye’nin ham petrol işleme kapasitesinin 30 milyon ton daha artması anlamına geliyor. Bu da mevcut kapasitenin iki katından daha fazla bir artışı ifade ediyor. Kapasiteyi 5 ile 10 milyon ton arasında düşünen Kazakların yatırımıyla birlikte düşünüldüğünde, Türkiye’nin kapasitesi 60 milyon doları aşıyor. Yatırım tutarı olarak bakıldığında da bu rafineriler önemli bir büyüklüğü ifade ediyor. PO’nun kurmak istediği rafinerinin 2 milyar dolar civarında bir yatırım gerektirdiği belirtilirken, Lukoil’in Başkan Yardımcısı Nicolae Ciornii de yatırım tutarını 2-2.5 milyar dolar olarak açıkladı. Buradan yola çıkarak her bir rafineri ortalama 2 milyar dolar olarak ele alındığında, yatırımların toplamı en az 8 milyar doları buluyor.
PETROBAS TÜRKİYE’DE GAZPROM’LA PETROL ARAYACAK
BREZİLYA’nın petrol ve gaz şirketi Petrobras’ın Başkanı Jose Sergio Gabrielli, Rusya’nın gaz devi Gazprom ile Türkiye’de denizlerde petrol/gaz arama ve Venezüella’dan Brezilya’ya, Arjantin ve Şili’ye boru hattları kurmak amaçlı bir bir ortak girişim kuracağını söyledi. Brezilyalı şirketin Türkiye’de denizlerde petrol ve gaz aramayı da içeren projeleri olduğunu belirten Gabrielli, "Avrupa bölgesinde, Karadeniz’de bir süre önce arama faaliyetlerine başladık" dedi.
4 RAFİNERİ, 27.6 MİLYON TON KAPASİTEYE SAHİP
TÜRKİYE’de ham petrol işleyen 4 rafineri bulunuyor. Bu rafinerilerin tamamı Tüpraş’a ait. Tüpraş ise bu yıldan itibaren Koç-Shell ortaklığında faaliyetlerini sürdürüyor. Toplam kapasiteleri 27.6 milyon ton olan bu rafinerilerin en büyüğü yıllık 11.5 milyon ton ham petrol işleme kapasitesi ile İzmit Rafinerisi. Kapasite büyüklüğünde ikinci sırada 10 milyon ton ile İzmir (Aliağa) Rafinerisi bulunuyor. Tüpraş’ın Kırıkale Rafinerisi yılda 5 milyon ton, Türkiye’nin ilk rafinerisi özelliğini taşıyan Batman ise 1.1 milyon ton ham petrol işleme kapasitesine sahip bulunuyor.