Ekonominin Yüzde 40'ı Kayıt Dışı

Ekonominin Yüzde 40'ı Kayıt Dışı
28.06.2011
  •  A 
Maliye Bakanlığı Hesap Uzmanları Kurulu'nun hazırladığı son raporda Türkiye'de kayıt dışılığın global kriz sonrası yüzde 40'lar düzeyine çıktığı açıklandı.

Maliye Bakanlığı Hesap Uzmanları Kurulu'nun hazırladığı son raporda Türkiye'de kayıt dışılığın global kriz sonrası yüzde 40'lar düzeyine çıktığı açıklandı.

 

2002-2009 yılları arasını değerlendiren raporda 8 yıllık dönemde kayıt dışılık sadece Katma Değer Vergisi'nde 104 milyar liralık ekonomik kayba neden oldu. Başhesap uzmanlarından Cenk Murat Arslan tarafından gerçekleştirilen araştırma sonucunda, 2002 yılından 2006 yılına kadarki dönemde kayıt dışılıkta bir iyileşme görüldü. Ancak dünya ekonomisinde ortaya çıkan krize paralel 2007, 2008 ve 2009 yıllarında kayıt dışılık rakamlarında bir yükselme gözlendi. Ret ve iadeler sonrası 2007 yılında yüzde 19'a yükselen kayıt dışılık oranı, 2008 yılında yüzde 20, 2009 yılında ise yüzde 28 olarak gerçekleşti. Ret ve iadeler hesap dışında bırakıldığında ise 2009 yılında Türk ekonomisinin yüzde 40'ının kayıt dışı olduğu sonucuna ulaşıldı. Raporda, kayıt dışılık 2 farklı şekilde hesaplandı. İlk modelde, muafiyet veya istisnaya tabi bölümler ayıklandıktan sonra vergi tabanı bulundu, sonra da ilgili yıllarda geçerli KDV oranları kullanılarak, tahakkuk etmesi gereken KDV hesaplandı. İkinci modelde ise ihracata konu kısım indirildikten sonra yurtiçi toplam arz rakamına ulaşıldı. Bu rakamdan, KDV açısından muaf ya da istisnaya konu bölüm düşülerek, vergi tabanı bulundu. Her bir sektör için KDV rakamları hesaplandı.